Definitie
‘Benaming voor een in de jaren vijftig in Engeland en de Verenigde Staten ontstane stroming in de beeldende kunst waarbij objecten uit het dagelijks leven (advertenties, strips, huishoudelijke apparaten, voedingswaren e.d.) op groot formaat en veelal met gebruikmaking van mechanische druktechnieken worden afgebeeld.’
(http://www.woorden.org/woord/popart)
Geschiedenis en ontstaan
Pop art is een vorm van kunst die in de jaren ´50 is ontstaan in Engeland. Pop art staat voor ‘populaire art’. Deze vorm van kunst was een tegenreactie op abstract expressionisme dat in die tijd voor pop art erg veel gebruikt werd. Pop art begon voornamelijk als een naam voor reclame. Reclames waren bijvoorbeeld voor cola flessen, hotdogs, hamburgers, sandwiches enz. Allemaal voorwerpen uit het dagelijkse leven waar eigenlijk niemand aandacht aan besteed. Pop art was in het begin dus nog geen kunststroming. Dit kwam pas later.
Kunstenaars brachten deze voorwerpen vergroot in beeld, in een vreemd perspectief of herhaalde ze veel. Andy Warhol is de bekendste kunstenaar wat betreft pop art. Hij was een kunstenaar, publicist, acteur, filmmaker en muziekmaker. Hij begon met werken voor een reclame- en tijdschriftenbranche. In de jaren ’60 begon hij met het schilderen van typisch Amerikaanse voorwerpen.
Pop art kende voorstanders, maar uiteraard ook tegenstanders. De tegenstanders beschuldigde de kunstenaars van pop art ervan kunst een slechte naam te geven. Dit onder andere doordat er geen diepe, verdere gedachte achter de schilderijen zit. De voorstanders zeggen dat pop art vrij is, en voor iedereen toegangbaar.
Kenmerken
Pop art wordt door een aantal kenmerken gevormd. Hieronder staan een aantal van deze kenmerken weergegeven:
Figuratief
Speels gebruik van de symbolen van de Westerse consumptiecultuur.
Ironie en humor.
Gebruik van commerciële materialen en voorwerpen, producten uit het leven van alledag.
De beeldende middelen worden net zo gebruikt als bij reclame, film, televisie, affiches en strips.
Vervreemding door vergroting
Vervreemding door herhaling
Vervreemding door gebruik van ongebruikelijke materialen.
Een collage-achtig uiterlijk, zowel in twee- als driedimensionale beelden.
Geen persoonlijk handschrift van de kunstenaar. Soms laat hij werk zelfs door anderen uitvoeren.
De kunstenaar gebruikt vaak 'ready mades': kant-en-klare, bestaande voorwerpen.
De identiteit van de kunstenaar, zijn imago, wordt soms zorgvuldig opgebouwd.
(http://www.digischool.nl/ckv1/beeldend/popart/popart1.htm)
Belangrijke personen
Andy Warhol is zelf niet de uitvinder van pop art, maar wel een van de meest bekende namen uit deze kunstvorm. Zoals gezegd begon Andy Warhol zijn carrière als reclametekenaar. Zijn doorbraak kwam door een tekening van een matroos, die zichzelf heroïne in de arm spuit en knieën zit. Hierna, in de jaren 60, begon zijn carrière als kunstenaar. Andy Warhol gebruikte alledaagse producten om in zijn kunstwerken te verwerken zoals bijvoorbeeld soepblikken, het merk van coca-cola en het Amerikaanse doller biljet. Vaak vraag Andy Warhol aan mensen om hem heen wat hij moest schilderen. Zodoende werd hij ook, door Ivan Karp, op het idee gebracht om zelfportretten te schilderen zodat Andy Warhol zelf het boegbeeld van die tijd zou worden.
(http://www.woorden.org/woord/popart)
Roy Lichtenstein is ook een bekende naam in de wereld van pop art. Hij begon zijn carrière ontwerper en etaleur. Met betrekking tot kunst begon Roy Lichtenstein met een aantal abstracte schilderijen. Pas later, nadat hij Claes Oldenburg had ontmoet, begon hij te experimenteren met stijlelementen uit stripverhalen en reclame. In de tijd die daarna volgde introduceerde Roy Lichtenstein de rasters, zwarte contourlijnen, stippen, en felle kleuren. Mede hierdoor werd hij beroemd.
(http://www.cultuurarchief.nl/kunstenaars/liechtensteinroy.htm)
Techniek van Andy Warhol
Andy Warhol maakte veel gebruik van de zeefdruktechniek. Deze techniek vindt zijn oorsprong (waarschijnlijk) in Japan. Bij zeefdrukken neemt men een foto. Deze foto wordt opgeblazen en hierna wordt hij in lijm overgebracht op zijde. Wanneer er dan met inkt
overheen gerold wordt, gaat deze inkt wel door het zijde maar niet door de lijm. Hierdoor krijg je hetzelfde beeld, maar toch elke keer net iets anders.
Met behulp van de zeefdruktechniek is vrijwel elk materiaal te bedrukken. Andy Warhol gebruikte deze techniek op linnen, hout en papier. Door deze techniek is ook de mogelijkheid tot massaproductie vergroot. Hier heeft Andy Warhol veelvuldig gebruik van gemaakt.
(http://rvo-accrete.lessenmaker.nl/popart/936479)
Pop art in Nederland
In de jaren ’60 kwam de invloed van pop art deze kant op. Een belangrijk verschil met pop art in Amerika en pop art in Nederland is dat de uitwerking van de consumptiecultuur minder fel is. De Amerikaanse schilderijen hebben meer kleur. Een aantal namen van Nederlandse kunstenaars die aan deze kunstvorm hebben gewerkt zijn: Woody van Amen, Gustave Asselbergs, Sam Middleton, Rik van Bentum, Paul Damsté en Jacob Zekveld.
(http://www.collectiegelderland.nl/verhalen/pop-art)
